Đồ cúng tất niên gồm những gì để đầy đủ và ý nghĩa nhất

1. Tầm quan trọng của lễ tất niên trong phong tục Việt Nam

2. Đồ cúng tất niên gồm những gì?

• Gà luộc
• Xôi gấc
• Bánh chưng, bánh tét
• Chả lụa, giò thủ
• Nem rán, chả giò
• Canh măng hoặc canh mọc
• Các món kho: Cá kho hoặc thịt kho

• Hương (nhang)
• Hoa tươi
• Đèn hoặc nến
• Rượu và nước
• Trầu cau
• Vàng mã
• Bánh kẹo và mâm ngũ quả

Mâm cúng tất niên miền Bắc:

Mâm cỗ cúng tất niên của người miền Bắc luôn được chuẩn bị kỹ lưỡng, thể hiện sự chỉn chu và đầy đặn. Thông thường, mâm cỗ nhỏ sẽ gồm 4 bát, 4 đĩa, trong khi mâm cỗ lớn có thể là 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa, thậm chí có gia đình sắp xếp mâm cỗ cao từ 2 đến 3 tầng. Các món ăn phổ biến thường bao gồm giò heo hầm măng lưỡi lợn, bóng thả, miến, mọc trong phần bát, cùng với giò lụa, chả quế, thịt gà và thịt heo luộc trong phần đĩa. Tất cả thể hiện sự hiếu kính và mong ước một năm mới sung túc, đủ đầy.

Mâm cúng tất niên miền Trung:

Ở miền Trung, mâm cỗ tất niên không tuân theo quy tắc số lượng bát đĩa cố định như ở miền Bắc nhưng vẫn không kém phần phong phú. Các món ăn quen thuộc thường có giò lụa, thịt gà, thịt lợn, măng khô và miến xào. Người miền Trung cũng khéo léo sử dụng các nguyên liệu địa phương, tạo nên mâm cỗ đậm đà, giản dị nhưng đầy ý nghĩa, thể hiện lòng biết ơn tổ tiên và ước nguyện một năm mới bình an, hạnh phúc.

Mâm cúng tất niên miền Nam:

Mâm cỗ tất niên miền Nam mang nét phóng khoáng, gần gũi, ưu tiên những món nguội dễ bảo quản. Một số món đặc trưng thường có bánh tét, canh khổ qua nhồi thịt, canh măng, thịt kho tàu, thịt luộc, gỏi tôm thịt, cùng các món ăn kèm như củ cải ngâm nước mắm, dưa giá, củ kiệu, nem và chả giò. Những món ăn này không chỉ mang hương vị đậm chất miền Nam mà còn chứa đựng tấm lòng biết ơn sâu sắc, cầu mong sự ấm no, trọn vẹn trong năm mới.

3. Thời gian cúng tất niên Ất Tỵ 2025

Ngày cúng tất niên:

Giờ cúng tất niên tốt:

Theo quan niệm của nhiều chuyên gia phong thủy và truyền thống dân gian, việc chọn ngày giờ tốt để làm lễ cúng tất niên tại gia đình hoặc cơ quan có ý nghĩa quan trọng, giúp thu hút sự may mắn và thuận lợi cho năm mới. Dưới đây là một số khung thời gian được đánh giá tốt nhất trong dịp này:

Thời gian cần tránh khi cúng tất niên:

4. Cách chuẩn bị mâm cúng tất niên

• Chọn món ăn truyền thống và ý nghĩa: Một mâm cúng tất niên truyền thống thường bao gồm các món ăn mang ý nghĩa cầu mong may mắn, tài lộc, và sức khỏe. Các món thường gặp là gà luộc (tượng trưng cho sự no đủ, an lành), bánh chưng hoặc bánh tét (đại diện cho truyền thống và sự đoàn viên), giò chả, xôi gấc (màu đỏ may mắn), canh măng, và các món xào.
• Trái cây ngũ quả: Trái cây bày trên mâm ngũ quả được lựa chọn cẩn thận, thường gồm 5 loại quả mang ý nghĩa phong thủy tốt lành, như: mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, và sung (theo cách đọc “Cầu – Dừa – Đủ – Xài – Sung” ở miền Nam). Ở miền Bắc, các loại quả như chuối, bưởi, cam, quất thường được ưa chuộng. Gia đình nên chọn trái cây tươi, đẹp mắt để thể hiện sự chu đáo.
• Hương hoa và lễ vật đi kèm: Mâm cúng tất niên không thể thiếu hoa tươi, nến, và hương để tạo sự thanh tịnh, linh thiêng. Hoa thường dùng là hoa cúc vàng, hoa lay ơn hoặc hoa đồng tiền. Ngoài ra, gia đình chuẩn bị thêm vàng mã, đèn cầy, rượu, trà, và nước lọc để dâng cúng.
• Bày biện mâm cúng đúng cách: Khi sắp xếp mâm cúng, các món ăn nên được trình bày gọn gàng, cân đối. Đồ mặn và đồ ngọt có thể được chia riêng thành hai mâm hoặc bày chung tùy diện tích bàn thờ. Trái cây ngũ quả đặt ở phía trước, các món ăn và lễ vật đặt phía sau. Nên lưu ý không để đồ cúng trực tiếp trên mặt đất.
• Lưu ý về số lượng và hình thức: Số lượng món ăn trong mâm cúng thường là số lẻ (5, 7 hoặc 9 món) vì theo quan niệm dân gian, số lẻ tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi. Đồng thời, các món ăn nên được trình bày sạch sẽ, đẹp mắt để thể hiện lòng kính trọng.
• Chuẩn bị bài văn khấn: Đi kèm với mâm cúng tất niên là bài văn khấn để bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên và cầu mong sự phù hộ cho năm mới. Gia chủ nên in hoặc viết bài khấn rõ ràng, dễ đọc để thuận tiện khi thực hiện nghi lễ.

5. Văn khấn cúng tất niên Ất Tỵ 2025

Với lòng thành sâu sắc và sự chuẩn bị kỹ lưỡng, gia chủ kính dâng lễ vật, thay lời tri ân gửi đến tổ tiên và chư vị thần linh, đồng thời gửi gắm bao ước nguyện tốt đẹp cho năm mới bình an, đủ đầy. Sau đây là bài văn khấn tất niên, giúp gia chủ truyền tải trọn vẹn tấm lòng thành kính và ý nghĩa thiêng liêng của nghi lễ này:

“Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)

– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
– Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
– Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
– Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
– Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ …

Hôm nay là ngày 29 tháng Chạp năm …

Tín chủ (chúng) con là: …

Ngụ tại…

Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.

Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thuỳ chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.

Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.

Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).”

6. Lưu ý khi cúng tất niên

• Chọn ngày và giờ cúng phù hợp: Trước khi tiến hành, gia chủ cần chọn ngày và giờ tốt, phù hợp với phong thủy và tuổi của mình. Thời gian cúng nên được xác định dựa trên lịch hoàng đạo để mang lại sự may mắn, bình an cho năm mới.
• Chuẩn bị lễ vật đầy đủ và chu đáo: Lễ vật trong mâm cúng tất niên cần được chuẩn bị đầy đủ và tươm tất. Mỗi món lễ vật như hương, hoa, quả, bánh chưng, gà luộc, xôi gấc đều mang ý nghĩa đặc biệt, thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và thần linh. Các món ăn cần được chế biến cẩn thận, tránh sơ suất hoặc thiếu sót.
• Trang trí bàn thờ trang nghiêm: Trước khi cúng, gia đình cần dọn dẹp bàn thờ sạch sẽ, thay nước và bày trí hoa quả tươi mới. Hãy đảm bảo mọi thứ trên bàn thờ được sắp xếp gọn gàng, đúng thứ tự, thể hiện lòng kính trọng và sự tôn nghiêm.
• Thành tâm trong lễ cúng: Lòng thành kính là yếu tố quan trọng nhất trong lễ cúng tất niên. Khi đọc văn khấn, gia chủ nên tập trung, không bị phân tâm, giữ thái độ nghiêm túc và thành tâm gửi gắm những ước nguyện cho năm mới.
• Lưu ý về phong tục địa phương: Ở mỗi vùng miền, phong tục cúng tất niên có thể khác nhau. Gia đình nên tham khảo ý kiến của người lớn tuổi hoặc các tài liệu hướng dẫn để thực hiện nghi lễ đúng với truyền thống địa phương.
• Hạn chế trẻ em chạy nhảy trong lúc cúng: Trong thời gian cúng, cần tránh để trẻ nhỏ gây ồn ào hoặc làm đổ vỡ đồ lễ, vì điều này được xem là không tốt về mặt tâm linh.
• Không dùng đồ cúng lại trong ngày đầu năm mới: Một số gia đình có thói quen sử dụng lại đồ cúng, nhưng theo quan niệm dân gian, điều này có thể ảnh hưởng đến sự sung túc và tài lộc của năm mới. Do đó, hãy sắp xếp lượng lễ vật vừa đủ, tránh dư thừa quá nhiều.

6. Kết luận