1. Digital business là gì?
Digital Business (Kinh doanh số) là việc tái cấu trúc toàn diện mô hình kinh doanh bằng cách ứng dụng công nghệ số làm cốt lõi. Mục tiêu không chỉ là bán hàng online, mà là để tạo ra các giá trị mới, tối ưu hóa vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng trên mọi điểm chạm.
Nó tác động đến toàn bộ doanh nghiệp, từ chuỗi cung ứng, marketing, nhân sự cho đến văn hóa công ty. Về bản chất, Digital Business thay đổi cách một công ty hoạt động và tạo ra doanh thu, chứ không chỉ đơn thuần là thêm một kênh bán hàng mới.
2. Digital Business mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp
Chuyển đổi sang digital business không chỉ mang lại sự đổi mới trong vận hành mà còn giúp doanh nghiệp mở rộng cơ hội kinh doanh và tối ưu hiệu quả toàn diện.
- Tiếp cận khách hàng rộng khắp: Vượt qua giới hạn địa lý, kết nối và tương tác với khách hàng ở bất kỳ đâu.
- Tối ưu chi phí và tăng hiệu quả: Sử dụng công cụ quản lý và tự động hóa để giảm thiểu chi phí, nâng cao hiệu suất.
- Nâng cao trải nghiệm khách hàng: Cá nhân hóa dịch vụ, xây dựng thương hiệu uy tín và gia tăng lòng tin của khách hàng.
3. Lộ trình 5 bước chuyển đổi kinh doanh số
Tương đương với 5 phần cốt lõi của mô hình digital business là hướng dẫn của chúng tôi với 5 bước chuyển đổi thành doanh nghiệp số.
Bước 1: Thay đổi từ Tư duy & Chiến lược Lãnh đạo
Đây là bước phải đi đầu tiên. Nếu lãnh đạo chỉ xem chuyển đổi số là việc của phòng IT, 90% sẽ thất bại. Tại bước này, doanh nghiệp nên làm những công việc sau:
- Đặt mục tiêu số: Thay vì chỉ tập trung vào doanh thu, lãnh đạo cần đặt thêm các KPIs về trải nghiệm khách hàng (ví dụ: giảm 50% thời gian phản hồi tin nhắn Zalo) hoặc hiệu suất nội bộ.
- Lãnh đạo làm gương: Trực tiếp sử dụng các công cụ làm việc chung (như Trello, Base.vn, Microsoft Teams), thay vì yêu cầu nhân viên báo cáo qua giấy.
- Truyền thông nội bộ: Tổ chức các buổi nói chuyện để giải thích cho toàn bộ nhân viên “tại sao chúng ta phải thay đổi” và những lợi ích cụ thể mà chuyển đổi số mang lại cho chính công việc của họ, giúp giảm bớt sự sợ hãi và chống đối.
Bước 2: Lấy khách hàng làm trung tâm
Đừng đoán, hãy tìm hiểu khách hàng của bạn thực sự tương tác với doanh nghiệp như thế nào. Các đầu mục cần thực hiện ở Bước 2 này như sau:
- Vẽ bản đồ hành trình: Cùng đội ngũ sales và marketing vẽ lại tất cả các điểm chạm mà khách hàng đi qua: từ lúc họ thấy quảng cáo trên Facebook, nhắn tin qua Zalo, gọi điện thoại, đến xem sản phẩm trên website/Shopee, và ra cửa hàng vật lý.
- Xác định “điểm đau” (Pain Points): Tìm ra những khâu gây khó chịu nhất cho khách hàng (ví dụ: phải lặp lại thông tin cho nhiều nhân viên, thời gian chờ phản hồi quá lâu, quy trình thanh toán phức tạp).
- Ưu tiên giải quyết: Chọn ra 1-2 “điểm đau” nghiêm trọng nhất để ưu tiên giải quyết bằng công nghệ trước.
Tìm hiểu thêm về cách tiếp cận khách hàng trên hành trình mua hàng tại bài viết Customer Journey là gì? Cách xây dựng hành trình khách hàng
Bước 3: Tái cấu trúc và Số hóa quy trình
Hãy bắt đầu với những quy trình gây lãng phí thời gian và dễ sai sót nhất trong nội bộ.
- Quản lý khách hàng: Thay thế các file Excel rời rạc bằng một hệ thống CRM đơn giản (như KiotViet, Sapo, HubSpot bản miễn phí) để mọi nhân viên đều có thể thấy lịch sử tương tác của một khách hàng.
- Làm việc nhóm: Sử dụng các công cụ quản lý công việc chung để giao việc, theo dõi tiến độ thay vì chỉ giao việc qua Zalo/email.
- Tự động hóa đơn giản: Cài đặt các chatbot trả lời tự động cho các câu hỏi thường gặp trên Fanpage, hoặc sử dụng Email/Zalo ZNS để gửi thông báo tự động (xác nhận đơn hàng, nhắc lịch hẹn).
Bước 4: Xây dựng Năng lực Công nghệ & Dữ liệu
Công nghệ chỉ phát huy tác dụng khi có người biết cách sử dụng. Gợi ý của chúng tôi là:
- Chọn công nghệ phù hợp: Ưu tiên các giải pháp trên nền tảng đám mây (Cloud), trả phí theo tháng (SaaS) để giảm chi phí đầu tư ban đầu và có thể mở rộng khi cần.
- Bắt đầu với dữ liệu đơn giản: Không cần Big Data ngay. Hãy bắt đầu bằng việc phân tích các dữ liệu có sẵn từ Google Analytics, Facebook Page Insights, và báo cáo từ các phần mềm bán hàng để hiểu hơn về khách hàng và hiệu quả kinh doanh.
- Đào tạo đội ngũ hiện tại: Tổ chức các khóa đào tạo nội bộ hoặc cử nhân viên tham gia các khóa học online ngắn hạn về kỹ năng số. Việc nâng cao năng lực cho đội ngũ hiện tại thường hiệu quả hơn việc cố gắng tuyển dụng những nhân sự “hoàn hảo” từ bên ngoài.
Bước 5: Thúc đẩy Văn hóa Đổi mới & Thử nghiệm
Doanh nghiệp nên tạo ra một môi trường an toàn để nhân viên dám thử cái mới và không sợ sai.
- Khuyến khích các dự án nhỏ (Pilot Projects): Thay vì triển khai một dự án lớn cho toàn công ty, hãy cho phép một phòng ban nhỏ thử nghiệm một công cụ hoặc một quy trình mới trong 1-2 tháng.
- Tôn vinh những thành công nhỏ: Công khai khen ngợi và thưởng cho những cá nhân, đội nhóm có sáng kiến cải tiến hiệu quả, dù là nhỏ nhất.
- Chấp nhận sai lầm có tính toán: Làm rõ với đội ngũ rằng việc thử nghiệm một công cụ mới mà không thành công không phải là thất bại, mà là một bài học. Điều quan trọng là rút ra kinh nghiệm và tối ưu cho lần thử tiếp theo.
4. 8 mô hình Digital Business phổ biến hiện nay
Hiểu rõ các mô hình kinh doanh số phổ biến là cách tốt nhất để tìm cảm hứng và định hình chiến lược cho doanh nghiệp của bạn.
- Mô hình Thuê bao (Subscription Model): Khách hàng trả phí định kỳ (tháng/năm) để sử dụng liên tục một sản phẩm hoặc dịch vụ. Ví dụ: Netflix, Spotify.
- Mô hình Theo yêu cầu (On-Demand Model): Đáp ứng nhu cầu của khách hàng ngay tại thời điểm họ cần thông qua một ứng dụng. Ví dụ: Grab, Gojek, Baemin.
- Mô hình Nền tảng & Thị trường (Platform & Marketplace): Tạo không gian số kết nối người mua và người bán, thu phí trên mỗi giao dịch. Ví dụ: Shopee, Tiki, Airbnb.
- Mô hình Freemium (Miễn phí + Trả phí): Cung cấp dịch vụ cơ bản miễn phí để thu hút người dùng, sau đó bán các tính năng cao cấp. Ví dụ: Zoom, Dropbox.
- Mô hình Hệ sinh thái (Ecosystem Model): Xây dựng một mạng lưới các sản phẩm và dịch vụ liên kết chặt chẽ, giữ chân người dùng. Ví dụ: Apple, Google.
- Mô hình Trực tiếp đến Khách hàng (D2C – Direct-to-Consumer): Thương hiệu tự bán sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng qua kênh online, bỏ qua trung gian. Ví dụ: Các thương hiệu thời trang, mỹ phẩm nội địa.
- Mô hình Dựa trên Quảng cáo (Ad-Supported Model): Cung cấp dịch vụ miễn phí cho người dùng và tạo doanh thu chính từ việc bán quảng cáo. Ví dụ: Facebook, Google Search.
- Mô hình Trải nghiệm (Experience Model): Tăng giá trị cho sản phẩm vật lý bằng cách tích hợp thêm các dịch vụ, ứng dụng số. Ví dụ: Ứng dụng Nike Run Club, tính năng thử đồ AR.
Đọc thêm về các loại hình kinh doanh khác tại bài viết Business là gì? Tìm hiểu khái niệm, các loại hình kinh doanh phổ biến.
5. Kết luận
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ digital business là gì, các lợi ích thiết thực và quy trình triển khai để giúp doanh nghiệp phát triển bền vững trong kỷ nguyên số. Digital business không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là chiến lược cốt lõi giúp bạn tối ưu chi phí, tiếp cận khách hàng nhanh hơn và nâng cao trải nghiệm người dùng.
Nếu bạn đang có nhu cầu liên quan đến dịch vụ Digital Marketing cùng các dịch vụ khác, hãy liên hệ ngay với MIC Creative để được tư vấn giải pháp tối ưu nhất. Chúng tôi tự tin là đối tác Marketing nắm bắt thị trường, thấu hiểu khách hàng, thành thạo công cụ và luôn luôn sáng tạo.
