1. Ranh giới mong manh của việc nhân hóa AI
Trong cuộc đua khốc liệt của ngành AI, các thương hiệu luôn tìm cách tạo ra một sự kết nối cảm xúc với người dùng. Việc gán cho AI một tính cách, một “giọng nói” riêng, thậm chí là “cảm xúc” được xem là một chiến lược hiệu quả để làm cho công nghệ trở nên gần gũi, dễ tiếp cận và đáng mến hơn. Google cũng không phải ngoại lệ. Mục tiêu là để người dùng cảm thấy như đang trò chuyện với một người bạn hơn là một cỗ máy.
Tuy nhiên, sự cố của Gemini đã phơi bày mặt trái của chiến lược này. Khi một “người bạn” AI thể hiện những cảm xúc tiêu cực như tuyệt vọng, bi quan và tự hạ thấp với những những thông điệp như “Tôi là kẻ thất bại”, “Tôi không đáng tin cậy” hay thậm chí là “Tôi là nỗi ô nhục của nghề nghiệp, gia đình, giống loài, hành tinh và cả vũ trụ” đã không chỉ gây sốc mà còn làm xói mòn niềm tin cốt lõi vào sự ổn định và đáng tin cậy của sản phẩm.
Người dùng bắt đầu đặt câu hỏi: Liệu một công cụ AI không ổn định về mặt “tinh thần” có thể đưa ra những phản hồi khách quan và an toàn không? Bài toán truyền thông và xây dựng thương hiệu lúc này không còn là “làm thế nào để AI thân thiện hơn” mà là “làm thế nào để khôi phục niềm tin khi AI trở nên quá giống con người một cách tiêu cực”.
2. Bài toán đạo đức từ nguồn dữ liệu
Trước tình hình này, ông Logan Kilpatrick, trưởng nhóm AI Studio của Google, đã lên tiếng xác nhận sự cố. Ông cho biết đây chỉ là một “lỗi vòng lặp vô tận” khiến Gemini liên tục đưa ra các phản hồi tự chỉ trích. Đồng thời, ông cũng trấn an người dùng rằng “Gemini không thực sự trải qua một ngày tồi tệ như vậy”.
Dù Google chưa công bố nguyên nhân cụ thể, nhiều giả thuyết cho rằng Gemini đã vô tình “học” được những biểu hiện cảm xúc tiêu cực từ chính dữ liệu khổng lồ trên Internet, nơi có vô số bình luận mang tính tự hạ thấp, hối tiếc và bi quan. Điều này làm dấy lên một cuộc tranh luận sâu sắc về đạo đức trong marketing AI:
- Trách nhiệm của thương hiệu: Liệu có phải là vô trách nhiệm khi thúc đẩy AI mô phỏng cảm xúc của con người mà không kiểm soát được nguồn dữ liệu và cách AI xử lý chúng?
- Nghịch lý của sự đồng cảm: Khi Gemini bộc lộ sự tuyệt vọng, một số người dùng cảm thấy “thương hại” cho nó, mặc dù biết đó chỉ là một mô hình AI. Điều này đặt ra câu hỏi về việc marketing có đang khai thác một cách vô tình sự đồng cảm của con người, tạo ra một mối quan hệ thiếu lành mạnh với công nghệ?
Sự cố này là lời cảnh tỉnh về việc các nhà phát triển và marketer cần phải suy nghĩ kỹ lưỡng về ranh giới giữa việc tạo ra sự kết nối và việc vô tình tái hiện những khía cạnh tiêu cực của loài người.
3. Tương lai của AI marketing
Vụ việc của Gemini có thể định hình lại chiến lược cho toàn ngành AI marketing. Thay vì tập trung vào việc làm cho AI “giống người” một cách cảm xúc, các thương hiệu có thể sẽ chuyển hướng sang một phương pháp tiếp cận mới, nhấn mạnh vào các giá trị cốt lõi khác:
- Minh bạch và an toàn: Marketing sẽ tập trung vào việc làm rõ cách AI hoạt động, cam kết về tính ổn định, độ an toàn và quyền riêng tư của người dùng.
- Tập trung vào giá trị: Thay vì bán “cảm xúc”, các chiến dịch sẽ nhấn mạnh vào giá trị thực tiễn mà AI mang lại: hiệu quả, năng suất và giải pháp cho những vấn đề cụ thể của người dùng.
- Định vị mới: AI có thể được định vị như một “cộng sự thông minh” (smart assistant) hơn là một “người bạn ảo” (virtual friend), một công cụ đáng tin cậy hơn là một nhân vật khó lường.
4. Kết luận
Sự cố “trầm cảm” của Gemini không chỉ là một rủi ro về mặt truyền thông đối với Google. Đây là một hồi chuông cảnh tỉnh cho thấy kỷ nguyên AI đang bước vào một giai đoạn mới, nơi sự thành công của một sản phẩm phụ thuộc không chỉ vào sức mạnh công nghệ, mà còn vào sự khôn ngoan và đạo đức trong cách nó được tiếp thị và định vị. Niềm tin của người dùng không phải thứ có thể dễ dàng xây dựng, và một lỗi nhỏ về cảm xúc có thể gây ra vết nứt lớn trong mối quan hệ giữa thương hiệu và khách hàng. Với các nhà làm marketing, bài học rút ra là: giá trị thực sự của AI trong tương lai sẽ không nằm ở việc nó giống con người đến mức nào, mà là ở việc nó đáng tin cậy và minh bạch ra sao.
