1. Crawl là gì?
Crawl (quá trình thu thập dữ liệu) là quá trình mà các công cụ tìm kiếm sử dụng để quét và khám phá các nội dung trên website. Quá trình này được thực hiện bởi các bot tự động, chẳng hạn như Googlebot, nhằm mục đích thu thập thông tin từ các trang web và lưu trữ chúng vào cơ sở dữ liệu của công cụ tìm kiếm. Khi các bot tiếp cận một website, chúng sẽ theo dõi các liên kết trên trang, từ đó tìm thêm các trang khác và tiếp tục quét chúng.
Sau khi dữ liệu được thu thập, các công cụ tìm kiếm sẽ xử lý và lập chỉ mục (index) các trang web này. Khi người dùng thực hiện tìm kiếm, công cụ tìm kiếm sẽ truy xuất dữ liệu từ chỉ mục và hiển thị kết quả phù hợp nhất, dựa trên các thuật toán xếp hạng. Quá trình này giúp đảm bảo rằng các kết quả tìm kiếm không chỉ chính xác mà còn nhanh chóng, mang lại trải nghiệm tốt cho người dùng.
2. Crawl Budget là gì?
3. Vai trò của crawl trong quá trình xếp hạng website
-
Giúp Googlebot hiểu cấu trúc website
Quá trình crawl không chỉ giúp Googlebot thu thập dữ liệu mà còn giúp nó hiểu rõ cấu trúc liên kết nội bộ của website. Khi các bot quét các trang web, chúng sẽ theo dõi các liên kết giữa các trang, giúp Googlebot nhận diện cách các trang liên kết với nhau và mức độ quan trọng của từng trang. Điều này cực kỳ quan trọng đối với việc xác định thứ hạng của website trên các công cụ tìm kiếm.
-
Xác định tốc độ và khả năng thu thập thông tin của website
Quá trình crawl cũng giúp Googlebot đánh giá tốc độ tải trang và khả năng truy cập của website. Các trang web có tốc độ tải nhanh và dễ dàng tiếp cận sẽ được Googlebot quét nhanh chóng và hiệu quả hơn. Ngược lại, các trang web có tốc độ tải chậm hoặc bị lỗi khi Googlebot cố gắng truy cập có thể gặp khó khăn trong việc lập chỉ mục và xếp hạng, ảnh hưởng đến hiệu suất tìm kiếm của website.
- Hỗ trợ việc cập nhật nội dung và tối ưu SEO
Một khi Googlebot crawl trang web của bạn và nhận diện các thay đổi mới (ví dụ: thêm bài viết, cập nhật sản phẩm, thay đổi cấu trúc), những thay đổi này sẽ được phản ánh trong kết quả tìm kiếm sau một khoảng thời gian. Điều này giúp cải thiện khả năng SEO tổng thể của website. Khi bạn thường xuyên cập nhật và cải thiện nội dung, Googlebot sẽ tiếp tục crawl và index các thay đổi này, giúp website luôn duy trì thứ hạng tốt và thu hút người dùng.
4. Crawl ảnh hưởng đến tốc độ lập chỉ mục như thế nào?
Quá trình crawl đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tốc độ lập chỉ mục của website trên các công cụ tìm kiếm như Google. Tốc độ lập chỉ mục là khoảng thời gian cần thiết để các công cụ tìm kiếm nhận diện và đưa các trang web vào chỉ mục của họ, qua đó ảnh hưởng đến khả năng xuất hiện của các trang đó trong kết quả tìm kiếm. Có một số yếu tố trong quá trình crawl có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ lập chỉ mục:
- Tần suất crawl của Googlebot
Googlebot không crawl tất cả các trang của website cùng một lúc, mà thay vào đó sẽ crawl theo một tần suất nhất định dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm mức độ quan trọng của các trang và khả năng truy cập.
- Khả năng tối ưu hóa cấu trúc website
Một cấu trúc website được tối ưu hóa giúp Googlebot dễ dàng di chuyển và thu thập dữ liệu từ các trang. Nếu bạn có một sơ đồ trang (sitemap) rõ ràng và liên kết nội bộ hợp lý, Googlebot sẽ biết được đâu là các trang quan trọng và có thể crawl nhanh chóng hơn. Điều này giúp tăng tốc độ lập chỉ mục vì Googlebot không phải mất nhiều thời gian tìm kiếm và đánh giá các trang web.
- Sự xuất hiện của các lỗi crawl
Các lỗi như 404 (trang không tìm thấy) hay 500 (lỗi máy chủ) có thể làm gián đoạn quá trình crawl của Googlebot và kéo dài thời gian để các trang của bạn được lập chỉ mục. Nếu Googlebot gặp phải nhiều lỗi trong quá trình crawl, nó sẽ mất nhiều thời gian hơn để quét và lập chỉ mục các trang mới. Để cải thiện tốc độ lập chỉ mục, bạn nên kiểm tra và khắc phục các lỗi crawl này thường xuyên thông qua Google Search Console.
5. Cách Google crawling từng trang web của bạn


5.1. Tìm kiếm trang web từ các URL đã được xác định
Để tiến hành quá trình crawling dữ liệu trên website, Googlebot sẽ bắt đầu với những đường dẫn đã được xác định trước, thông qua ba nguồn chính sau:
-
Sitemap XML: Đây là bản đồ chứa danh sách các URL quan trọng mà bạn gửi qua Google Search Console. Nó giống như một chỉ dẫn giúp Googlebot dễ dàng tìm đến những trang cần ưu tiên crawl, đặc biệt là các trang mới hoặc vừa được cập nhật.
-
Liên kết nội bộ (Internal Link): internal link giúp Googlebot di chuyển dễ dàng giữa các trang trên cùng một website. Các trang có liên kết nội bộ từ nhiều trang khác hoặc các trang có độ quan trọng cao (như trang chủ, trang danh mục) thường được Googlebot ưu tiên hơn trong quá trình crawl.
-
Backlink từ website khác: Khi trang của bạn nhận được các backlink từ các website bên ngoài, Googlebot sẽ theo các liên kết này để khám phá và thu thập dữ liệu từ các trang đó. Đây là một cách hữu ích giúp các trang mới hoặc chưa được liên kết nội bộ được Google tìm thấy.
5.2. Phân tích mã HTML và liên kết
Khi Googlebot truy cập vào một URL, nó sẽ phân tích mã HTML của trang để hiểu rõ về nội dung, cấu trúc và các liên kết mà trang đó chứa. Quá trình này giúp Google xác định cách thức trang web của bạn liên kết với các phần khác trong website và có ảnh hưởng đến việc lập chỉ mục và xếp hạng của trang. Dưới đây là các yếu tố quan trọng mà Googlebot sẽ chú ý trong quá trình phân tích mã HTML:
-
Thẻ meta robots
Thẻ này cho phép bạn chỉ dẫn Googlebot về cách xử lý trang web của mình, bao gồm việc có nên thu thập thông tin từ trang (crawl) hay không, và liệu trang có được đưa vào chỉ mục kết quả tìm kiếm của Google (index) hay không.
<meta name=”robots” content=”noindex”>: Chỉ dẫn Googlebot không đưa trang vào kết quả tìm kiếm, giúp bạn kiểm soát những trang không cần thiết xuất hiện trên kết quả tìm kiếm.<meta name=”robots” content=”nofollow”>: Ngăn Googlebot theo dõi các liên kết trên trang, hữu ích khi bạn không muốn Googlebot truy cập các trang đích thông qua các liên kết trong trang của bạn.
-
Liên kết dofollow/nofollow
Liên kết đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Googlebot khám phá các trang web khác. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát hành vi này thông qua hai thuộc tính của liên kết:
-
Canonical tag
Thẻ Canonical giúp Googlebot xác định đâu là phiên bản chính của một trang, đặc biệt khi có nhiều phiên bản tương tự hoặc trùng lặp của một nội dung. Điều này không chỉ giúp tránh lãng phí Crawl Budget mà còn hỗ trợ việc cải thiện thứ hạng của URL chuẩn trong kết quả tìm kiếm.
5.3. Cách Google ưu tiên crawl trang nào trước?
Googlebot không thể crawl tất cả các trang trên website của bạn cùng một lúc, mà sẽ dựa vào một số yếu tố để quyết định trang nào sẽ được ưu tiên crawl trước. Dưới đây là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định này:
-
Độ uy tín của trang (PageRank)
Những trang có PageRank cao thường nhận được nhiều liên kết chất lượng từ các website uy tín khác, điều này giúp Googlebot dễ dàng xác định các trang quan trọng để crawl trước.
-
Tần suất cập nhật nội dung
Các trang có nội dung được cập nhật thường xuyên và có giá trị sẽ được ưu tiên crawl hơn, vì chúng cung cấp thông tin mới và hữu ích cho người dùng. Googlebot sẽ đặc biệt chú trọng đến các trang có khả năng thay đổi nội dung liên tục để đảm bảo rằng kết quả tìm kiếm luôn được cập nhật với thông tin mới nhất.
-
Crawl Budget
5.4. Những yếu tố khiến Google bỏ qua hoặc crawl chậm trang web
-
Trang động (Dynamic Pages)
Các trang động thường có URL chứa tham số, ví dụ như example.com/san-pham?id=123. Mặc dù Googlebot có khả năng crawl những trang này, nhưng việc trang web có quá nhiều URL với tham số có thể gây nhầm lẫn cho Googlebot và làm lãng phí Crawl Budget của trang web
-
Trang bị chặn (Blocked Pages):
Khi bạn sử dụng tệp robots.txt để chặn Googlebot truy cập vào các trang nhất định, Googlebot sẽ không crawl các trang này. Tuy nhiên, mặc dù không thể crawl, những trang bị chặn vẫn có thể bị Google index nếu có liên kết từ các trang bên ngoài trỏ đến chúng. Điều này có thể dẫn đến tình trạng những trang không mong muốn vẫn xuất hiện trong kết quả tìm kiếm của Google.
5.5. Cập nhật trạng thái crawl thông qua Google Search Console
Sau khi quá trình crawl hoàn tất, Googlebot sẽ lưu trữ dữ liệu của trang web vào hệ thống để quyết định xem liệu trang đó có đủ điều kiện để được index (lập chỉ mục) hay không. Quyết định này sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố quan trọng sau:
-
Chất lượng nội dung
Google ưu tiên lập chỉ mục các trang có nội dung độc đáo, hữu ích và phù hợp với nhu cầu của người dùng. Nội dung phải mang lại giá trị rõ ràng và không bị trùng lặp. Nếu trang web chứa thông tin sao chép hoặc không có giá trị rõ rệt, Google có thể quyết định không lập chỉ mục trang đó.
-
Tốc độ tải trang
Tốc độ tải trang là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định của Googlebot. Nếu trang web có tốc độ tải quá chậm, Googlebot sẽ có thể bỏ qua trang đó vì việc tải quá lâu sẽ tiêu tốn quá nhiều Crawl Budget (ngân sách thu thập dữ liệu của Google).
-
Trải nghiệm người dùng
Google đánh giá cao các trang web có trải nghiệm người dùng tốt, đặc biệt là trên thiết bị di động. Các trang có giao diện rõ ràng, dễ dàng điều hướng, và tương thích với nhiều loại màn hình sẽ được Google ưu tiên. Điều này bao gồm việc trang web phải đáp ứng các tiêu chuẩn về thiết kế đáp ứng (responsive design), dễ đọc và dễ sử dụng trên mọi loại thiết bị, từ điện thoại di động đến máy tính để bàn.
6. Cách tối ưu crawl để tăng hiệu quả SEO
6.1. Cập nhật nội dung mới thường xuyên để thu hút Googlebot
Để thực hiện cập nhật, bạn có thể:
-
Thêm thông tin mới, hình ảnh hoặc dữ liệu thống kê vào các bài viết đã đăng.
-
Chỉnh sửa tiêu đề, meta description hoặc thêm liên kết nội bộ để cải thiện khả năng đọc hiểu.
-
Đảm bảo nội dung độc đáo, không sao chép.
-
Thông tin chính xác, được nghiên cứu kỹ lưỡng.
-
Bố cục rõ ràng, dễ đọc với tiêu đề phụ (H2, H3), danh sách gạch đầu dòng, và hình ảnh minh họa.
6.2. Tối ưu tốc độ tải trang để Google Crawl nhanh hơn
Tốc độ tải trang là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu suất của website, không chỉ đối với người dùng mà còn đối với Googlebot. Khi trang web tải chậm, Googlebot phải mất nhiều thời gian hơn để quét nội dung, điều này dẫn đến việc tiêu tốn Crawl Budget một cách không cần thiết. Kết quả là Googlebot có thể không thu thập được tất cả các trang trên website của bạn, làm giảm tần suất và hiệu quả của việc thu thập dữ liệu trên toàn bộ website.
Để đảm bảo website của bạn luôn được Google cập nhật đầy đủ và thường xuyên, việc tối ưu hóa tốc độ tải trang là vô cùng cần thiết. Dưới đây là một số cách giúp bạn tăng tốc độ truy cập web để giúp Googlebot dễ dàng thu thập dữ liệu và nâng cao hiệu suất SEO của bạn:
-
Giảm kích thước hình ảnh: Bạn có thể sử dụng công cụ nén hình ảnh như Optimizilla hoặc ImageOptim để chuyển đổi chúng sang định dạng JPEG, giúp giảm kích thước mà vẫn giữ nguyên chất lượng.


-
Sử dụng CDN (Content Delivery Network): CDN giúp phân phối nội dung của website qua nhiều máy chủ trên khắp thế giới, giảm thời gian tải trang cho người dùng ở các khu vực khác nhau.
-
Tối ưu hóa mã nguồn: Để tối ưu, bạn có thể sử dụng công cụ như Minify hoặc các plugin tối ưu hóa trên WordPress như Autoptimize để loại bỏ đoạn mã không cần thiết trong HTML, CSS và JavaScript giúp tăng tốc độ xử lý.


-
Kích hoạt tính năng lưu Cache: Khi một người dùng truy cập trang của bạn lần đầu, dữ liệu như hình ảnh và CSS sẽ được lưu vào cache. Khi truy cập lần sau, trình duyệt sẽ sử dụng dữ liệu này thay vì tải lại từ server, giúp trang tải nhanh hơn.
6.3. Gửi file Sitemap.xml giúp Google dễ dàng tìm thấy trang mới
-
Bước 1: Đăng nhập vào Google Search Console và chọn Sơ đồ trang web trong phần Lập chỉ mục.


-
Bước 3: Nhập URL của Sitemap mà bạn muốn gửi.


-
Bước 4: Nhấn Gửi để hoàn tất.


6.4. Tránh trùng lặp nội dung, hạn chế crawl các trang kém giá trị
-
Sử dụng Canonical Tag
Thẻ Canonical giúp Google xác định phiên bản chuẩn của một trang khi có nhiều URL với nội dung giống nhau. Thẻ này sẽ chỉ định một URL chính mà Google sẽ ưu tiên để thu thập dữ liệu và xếp hạng.
-
Hợp nhất nội dung
-
Sử dụng thẻ 301 Redirects
6.5. Sử dụng robots.txt để chặn Google bot crawl các trang không quan trọng
-
Sử dụng tệp robots.txt
Tệp robots.txt là một công cụ đơn giản và phổ biến để kiểm soát quyền truy cập của các bot tìm kiếm đối với các trang web của bạn. Bằng cách sử dụng tệp này, bạn có thể chỉ định những URL nào được phép hoặc không được phép truy cập và lập chỉ mục.
User-agent: *Disallow: /admin/Disallow: /login/Disallow: /products?sort=asc
-
Sử dụng thẻ Meta Robots
6.6. Kiểm tra và xử lý lỗi 4xx, 5xx ảnh hưởng đến crawl
-
Bước 1: Đăng nhập vào tài khoản Google Search Console của bạn.
-
Bước 2: Chọn Pages trong mục Indexing ở thanh công cụ bên trái bảng điều khiển.
-
Bước 3: Cuộn trang xuống để tìm các trang web bị ảnh hưởng bởi lỗi 404.


6.7. Tối ưu cấu trúc website và internal link để hướng crawl đến trang quan trọng
-
Tạo hệ thống liên kết theo chiều sâu hợp lý
Website của bạn nên có cấu trúc phẳng, tức là không có quá nhiều cấp độ từ trang chủ đến các trang đích, tốt nhất là không vượt quá 3-4 cấp độ. Điều này giúp Googlebot dễ dàng tiếp cận và thu thập dữ liệu từ các trang quan trọng nhất mà không mất quá nhiều thời gian vào những trang ít quan trọng.
Với cấu trúc này, từ trang chủ đến trang sản phẩm chỉ có 3 cấp: Trang chủ → Danh mục sản phẩm → Trang sản phẩm. Googlebot có thể dễ dàng quét và lập chỉ mục các trang trong một khoảng thời gian ngắn, giúp đảm bảo rằng các trang sản phẩm quan trọng được đưa vào kết quả tìm kiếm một cách nhanh chóng và chính xác.
-
Sử dụng từ khóa trong anchor text
-
Sử dụng breadcrumbs (đường dẫn điều hướng)
Breadcrumbs là công cụ hữu ích giúp Googlebot hiểu rõ hơn về cấu trúc của website, đồng thời cải thiện khả năng crawl và lập chỉ mục trang web. Đường dẫn điều hướng không chỉ giúp người dùng dễ dàng quay lại các trang trước đó mà còn giúp các công cụ tìm kiếm hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các trang con trong website.


-
Sử dụng thẻ noindex
Đối với những trang ít quan trọng hoặc không có giá trị cao về mặt SEO như trang điều khoản dịch vụ, chính sách bảo mật, hoặc các trang chứa thông tin không hữu ích, bạn có thể sử dụng thẻ noindex để thông báo cho Googlebot rằng không cần lập chỉ mục những trang này. Điều này giúp bảo vệ Crawl Budget của website, tránh việc Googlebot lãng phí tài nguyên vào các trang không cần thiết.
Ví dụ: Để không cho Google lập chỉ mục trang chính sách bảo mật, bạn có thể thêm thẻ sau trong phần <head> của trang như sau: <meta name=“robots” content=“noindex, nofollow”>
6.8. Tối ưu số lượng trang trên website
7. Một số công cụ Crawl phổ biến
-
Google Search Console: Google Search Console (GSC) là công cụ miễn phí trực tiếp từ Google. Với các tính năng như theo dõi trạng thái index của từng trang, báo cáo lỗi crawl, gửi sitemap XML để hướng dẫn Googlebot,… GSC giúp bạn quản lý quá trình crawl và index hiệu quả.
-
Screaming Frog SEO Spider: Screaming Frog là một trong những công cụ mạnh mẽ nhất để phân tích quá trình crawl của website. Công cụ này mô phỏng hoạt động của Googlebot, giúp bạn phát hiện các vấn đề kỹ thuật và tối ưu hóa website.
-
Diffbot: Diffbot là một công cụ tự động hóa quá trình thu thập và trích xuất dữ liệu từ các trang web. Với trí tuệ nhân tạo (AI), Diffbot không chỉ quét các trang web mà còn có khả năng phân tích và hiểu sâu về nội dung, nhận diện và phân loại các thành phần trên trang như văn bản, hình ảnh, video, và biểu đồ.
-
Apache Nutch: Apache Nutch là công cụ crawling mã nguồn mở được phát triển để thu thập và xử lý dữ liệu từ các trang web. Với khả năng tùy biến cao, Nutch đặc biệt hữu ích trong các dự án tìm kiếm tùy chỉnh, cho phép người dùng linh hoạt điều chỉnh cấu hình để đáp ứng các yêu cầu và mục tiêu cụ thể của từng dự án.
-
Heritrix: Heritrix là một phần mềm web crawling mã nguồn mở, được thiết kế để thu thập dữ liệu từ các trang web một cách toàn diện, giúp bảo tồn và lưu trữ nội dung web cho các mục đích nghiên cứu, cũng như bảo vệ và ghi lại lịch sử của không gian trực tuyến.