1. Tổng quan về ngành marketing
Theo các nguồn uy tín, marketing không chỉ là quảng cáo hay bán hàng mà là toàn bộ các hoạt động giúp sản phẩm hoặc dịch vụ tiếp cận đúng khách hàng, đúng lúc và đúng nhu cầu. Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, marketing đóng vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời quyết định sự thành bại của thương hiệu.
Ngành marketing rất rộng lớn và đa dạng, với mỗi mảng có những đặc thù, mục tiêu và công cụ riêng biệt. Việc phân chia các mảng trong marketing giúp doanh nghiệp:
- Tối ưu hóa chiến lược tiếp cận khách hàng theo từng kênh phù hợp.
- Nâng cao chuyên môn của đội ngũ, tập trung phát triển thế mạnh riêng của từng lĩnh vực.
- Đáp ứng nhu cầu thị trường đang ngày càng thay đổi và phức tạp.
Ngoài ra, trong bối cảnh kinh doanh hiện đại, sự phân chia này còn giúp doanh nghiệp dễ dàng kết hợp các mảng để tạo nên chiến lược tổng thể mạnh mẽ và hiệu quả hơn.
2. Các mảng chính trong ngành marketing
Trong ngành marketing rộng lớn, các mảng chuyên biệt đã hình thành để phục vụ những mục tiêu, đối tượng và kênh truyền thông khác nhau. Dưới đây là các mảng chính mà bất kỳ ai quan tâm đến Marketing cũng nên nắm rõ:
2.1. Xây dựng thương hiệu (Branding)
Branding được ví như việc xây dựng “linh hồn” và nhân cách cho một doanh nghiệp. Đây là quá trình tạo dựng, quản lý và duy trì một hình ảnh nhất quán và khác biệt trong tâm trí khách hàng.
Các hoạt động chính trong lĩnh vực này gồm có xác định sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi; thiết kế bộ nhận diện thương hiệu (logo, slogan, màu sắc, font chữ…); xây dựng câu chuyện và định hình phong cách giao tiếp của thương hiệu.
- Vị trí tiêu biểu: Brand Executive, Brand Manager.
- Kỹ năng cần có: Tư duy chiến lược, thấu hiểu tâm lý khách hàng, gu thẩm mỹ, quản lý dự án.
Xem thêm kiến thức về mảng branding tại bài viết Brand Marketing là gì? Công việc, kỹ năng & lộ trình phát triển
2.2. Quảng cáo (Advertising)
Advertising là “chiếc loa phóng thanh” của Marketing, sử dụng các hình thức trả phí để đưa thông điệp của thương hiệu đến với công chúng một cách rộng rãi.
Các hoạt động chính trong lĩnh vực này bao gồm lên kế hoạch truyền thông (media planning); mua không gian quảng cáo (media buying) trên các kênh như truyền hình, radio, báo chí, digital; sáng tạo ý tưởng và sản xuất các sản phẩm quảng cáo.
- Vị trí tiêu biểu: Advertising Manager, Media Planner.
- Kỹ năng cần có: Sáng tạo, khả năng phân tích và quản lý ngân sách, kỹ năng đàm phán.
2.3. Marketing kỹ thuật số (Digital Marketing)
Đây là mảng marketing sử dụng Internet và các thiết bị số làm phương tiện, nơi mọi hoạt động đều có thể được theo dõi và tối ưu bằng dữ liệu.
Các hoạt động chính trong lĩnh vực này bao gồm tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO), quảng cáo trả phí trên công cụ tìm kiếm (SEM), quảng cáo mạng xã hội, email marketing, phân tích dữ liệu website.
- Vị trí tiêu biểu: Digital Marketing Manager, SEO Specialist, Performance Marketing Executive.
- Kỹ năng cần có: Phân tích dữ liệu, am hiểu công nghệ, tư duy logic, khả năng thích ứng nhanh.
2.4. Marketing thương mại (Trade Marketing)
Trade Marketing là cầu nối giữa Brand Marketing và Sales, tập trung vào việc chiến thắng tại điểm bán hàng (point of sale) và tối ưu hóa kênh phân phối.
Các hoạt động chính trong lĩnh vực này bao gồm lên chương trình khuyến mãi cho đại lý/nhà bán lẻ; tối ưu hóa trưng bày sản phẩm; tổ chức các hoạt động hoạt náo tại điểm bán; quản lý mối quan hệ với các đối tác phân phối.
- Vị trí tiêu biểu: Trade Marketing Executive/Manager.
- Kỹ năng cần có: Kỹ năng đàm phán, giao tiếp, khả năng làm việc với đội ngũ bán hàng, sự năng động và am hiểu thị trường.
Tìm hiểu thêm về marketing thương mại tài bài viết Trade Marketing là gì? Khái niệm, vai trò và mô tả công việc.
2.5. Quan hệ công chúng (Public Relations – PR)
PR là nghệ thuật xây dựng và bảo vệ danh tiếng của thương hiệu một cách tự nhiên thông qua các kênh “kiếm được” (earned media) thay vì trả phí.
Các hoạt động chính trong lĩnh vực này bao gồm viết thông cáo báo chí; xây dựng mối quan hệ với nhà báo, người có ảnh hưởng; tổ chức sự kiện họp báo; quản lý và xử lý khủng hoảng truyền thông.
- Vị trí tiêu biểu: PR Specialist, Communication Manager.
- Kỹ năng cần có: Kỹ năng viết và giao tiếp xuất sắc, khả năng ngoại giao, sự bình tĩnh và nhạy bén.
2.6. Nghiên cứu thị trường (Market Research)
Đây là “bộ não” và “hoa tiêu” của doanh nghiệp, có nhiệm vụ tìm kiếm sự thật và những insight quý giá từ thị trường và khách hàng.
Các hoạt động chính trong lĩnh vực này bao gồm thiết kế và thực hiện các dự án nghiên cứu như khảo sát, phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm; phân tích dữ liệu và hành vi tiêu dùng; lập báo cáo và đưa ra đề xuất chiến lược.
- Vị trí tiêu biểu: Market Research Analyst, Consumer Insights Specialist.
- Kỹ năng cần có: Tư duy phân tích sắc bén, cẩn thận, tỉ mỉ, yêu thích làm việc với con số và dữ liệu.
Tìm hiểu thêm cách thức nghiên cứu thị trường tại bài viết Market Research là gì? Lợi ích và các bước nghiên cứu hiệu quả.
2.7. Marketing nội dung (Content Marketing)
Content Marketing là chiến lược tập trung vào việc sản xuất và phân phối những nội dung có giá trị, liên quan và nhất quán để thu hút và giữ chân một nhóm khách hàng mục tiêu.
Các hoạt động chính trong lĩnh vực này bao gồm xây dựng chiến lược nội dung; sản xuất nội dung dưới nhiều hình thức (bài viết blog, video, podcast, e-book, infographic); tối ưu hóa nội dung cho các kênh phân phối.
- Vị trí tiêu biểu: Content Strategist, Content Creator, Copywriter.
- Kỹ năng cần có: Khả năng viết lách, kể chuyện, sáng tạo, tư duy hình ảnh, thấu hiểu tâm lý người đọc.
2.8. Marketing mạng xã hội (Social Media Marketing)
Đây là mảng chuyên sâu trong Digital Marketing, khai thác sức mạnh của các nền tảng mạng xã hội để xây dựng cộng đồng và tương tác trực tiếp với khách hàng.
Các hoạt động chính trong lĩnh vực này bao gồm quản lý các trang mạng xã hội (Facebook, Instagram, TikTok, LinkedIn…); lên lịch và đăng bài; chạy quảng cáo; tương tác với người dùng và xây dựng cộng đồng.
- Vị trí tiêu biểu: Social Media Executive/Manager, Community Manager.
- Kỹ năng cần có: Sáng tạo, bắt trend nhanh, kỹ năng viết ngắn gọn, khả năng phân tích các chỉ số mạng xã hội.
2.9. Tiếp thị liên kết (Affiliate Marketing)
Đây là mô hình marketing dựa trên hiệu suất, nơi doanh nghiệp hợp tác với các đối tác (affiliates/publishers) để quảng bá sản phẩm và chia sẻ hoa hồng trên mỗi đơn hàng hoặc hành động thành công.
Các hoạt động chính trong lĩnh vực này bao gồm xây dựng và quản lý mạng lưới đối tác; cung cấp các công cụ (link, banner…) cho đối tác; theo dõi và thanh toán hoa hồng.
- Vị trí tiêu biểu: Affiliate Manager.
- Kỹ năng cần có: Kỹ năng xây dựng mối quan hệ, phân tích dữ liệu, am hiểu về các nền tảng tracking.
2.10. Marketing sự kiện (Event Marketing)
Event Marketing sử dụng các sự kiện được tổ chức để tạo ra những trải nghiệm tương tác trực tiếp và đáng nhớ cho khách hàng và đối tác.
Các hoạt động chính trong lĩnh vực này bao gồm lên ý tưởng và kịch bản cho sự kiện; lập kế hoạch và quản lý ngân sách; điều phối các bên liên quan (địa điểm, nhà cung cấp, PG…); truyền thông cho sự kiện.
- Vị trí tiêu biểu: Event Executive/Manager.
- Kỹ năng cần có: Kỹ năng tổ chức và lập kế hoạch xuất sắc, quản lý dự án, khả năng xử lý tình huống linh hoạt.
3. Cách chọn mảng Marketing phù hợp
Việc hiểu rõ các mảng trong Marketing là bước đầu tiên. Bước tiếp theo và quan trọng hơn cả là xác định con đường nào phù hợp nhất với tố chất và sở thích của bạn. Dưới đây là 3 nhóm kỹ năng và tính cách chính, giúp bạn tự đánh giá và định hướng sự nghiệp của mình.
a) Nhóm 1: Thiên về tư duy logic và phân tích dữ liệu
Đây là nhóm những người có thế mạnh làm việc với các con số, dữ kiện và có khả năng nhìn ra quy luật từ những dữ liệu phức tạp.
- Dấu hiệu nhận biết:
- Bạn thích làm việc với các bảng tính (Excel, Google Sheets), các công cụ phân tích.
- Bạn có tư duy rành mạch, có hệ thống và luôn đặt câu hỏi “Tại sao?”.
- Bạn tin vào các quyết định dựa trên dữ kiện thay vì cảm tính.
- Bạn cảm thấy hứng thú khi tìm ra một xu hướng hoặc một sự thật ngầm hiểu (insight) từ một tập dữ liệu lớn.
- Các mảng phù hợp:
- Market Research: Công việc cốt lõi là phân tích dữ liệu thị trường.
- Digital Marketing (mảng Performance): Tối ưu quảng cáo dựa trên các chỉ số hiệu suất (CPA, ROAS…).
- Product Marketing: Đòi hỏi phân tích sâu sắc về thị trường và đối thủ cạnh tranh.
b) Nhóm 2: Thiên về sáng tạo nội dung và ý tưởng
Đây là nhóm của những người có thế mạnh về ngôn ngữ, hình ảnh và khả năng tạo ra những ý tưởng mới mẻ, chạm đến cảm xúc của công chúng.
- Dấu hiệu nhận biết:
- Bạn yêu thích việc viết lách, kể chuyện hoặc thiết kế hình ảnh, video.
- Bạn thường có nhiều ý tưởng bất chợt và thích tìm những góc nhìn mới cho một vấn đề.
- Bạn nhạy cảm với vẻ đẹp, câu chữ và có khả năng thấu cảm tốt.
- Bạn có khả năng biến một sản phẩm/dịch vụ khô khan thành một câu chuyện lôi cuốn.
- Các mảng phù hợp:
- Content Marketing & Copywriting: Nơi bạn thỏa sức sáng tạo nội dung chữ.
- Creative & Branding: Thiết kế hình ảnh, xây dựng câu chuyện thương hiệu.
- Social Media Marketing: Cần sự sáng tạo liên tục để sản xuất nội dung hàng ngày.
Tìm hiểu thêm về sự khác nhau giữa các vị trí công việc liên quan viết lách tại bài viết Phân biệt Content writer và Copywriter và Content creator.
c) Nhóm 3: Thiên về giao tiếp, đàm phán và triển khai
Đây là nhóm của những người năng động, hướng ngoại, có thế mạnh trong việc xây dựng mối quan hệ và biến các kế hoạch trên giấy thành kết quả thực tế.
- Dấu hiệu nhận biết:
- Bạn tự tin và cảm thấy tràn đầy năng lượng khi giao tiếp, thuyết trình trước người khác.
- Bạn có khả năng đàm phán, thuyết phục và xây dựng mối quan hệ tốt.
- Bạn là người thực tế, thích hành động, thích đi lại và làm việc bên ngoài thị trường.
- Bạn có kỹ năng tổ chức tốt, có thể điều phối nhiều bên để hoàn thành công việc.
- Các mảng phù hợp:
- Trade Marketing: Công việc đòi hỏi sự năng động và kỹ năng làm việc với hệ thống phân phối.
- Public Relations (PR) & Event Marketing: Cần kỹ năng ngoại giao, tổ chức và xây dựng quan hệ.
- Affiliate Marketing: Đòi hỏi việc xây dựng và quản lý mạng lưới đối tác.
- Account Executive (trong Agency): Vị trí làm việc trực tiếp với khách hàng.
4. Phòng Marketing gồm những bộ phận nào?
Dù bạn đang muốn theo đuổi mảng nào trong lĩnh vực này, bạn nên biết thêm các vị trí phổ biến trong phòng Marketing để chủ động nghiên cứu và nâng cao kiến thức mà vị trí đó yêu cầu.
Phòng Marketing nào cũng sẽ gồm 7 bộ phận chính:
- Giám đốc/Trưởng phòng Marketing: Lãnh đạo chiến lược marketing, quản lý ngân sách và KPIs, chịu trách nhiệm về kết quả chiến dịch.
- Nhân viên nội dung: Lên kế hoạch và tạo nội dung quảng bá sản phẩm, thu hút khách hàng mục tiêu qua các kênh như SEO và PR.
- Thiết kế hình ảnh: Chịu trách nhiệm thiết kế hình ảnh thu hút, phù hợp với bộ nhận diện thương hiệu và hỗ trợ truyền tải thông điệp.
- Nhân viên quay dựng: Quay và dựng video chất lượng, hỗ trợ xây dựng kịch bản và chỉnh sửa video.
- Nhân viên chạy quảng cáo: Quản lý chiến dịch quảng cáo, tiếp cận khách hàng mục tiêu và tối ưu hóa hiệu quả quảng cáo.
- Nhân viên truyền thông: Xây dựng quan hệ đối tác, làm việc với báo chí, KOLs và tổ chức sự kiện để quảng bá thương hiệu.
- Nhân viên chăm sóc khách hàng: Tương tác và hỗ trợ khách hàng trực tuyến, nâng cao trải nghiệm và sự tin tưởng
5. Xu hướng phát triển của các mảng Marketing trong tương lai
Bên cạnh thông tin các mảng Marketing tham khảo trên, bạn cũng cần nắm rõ những xu hướng phát triển trong tương lai của ngành này.
a) Xu hướng tác động bởi công nghệ số
Công nghệ số đang tái định hình cách thức hoạt động của các mảng marketing, mang đến nhiều cơ hội cũng như thách thức mới:
- AI và tự động hóa quảng cáo: AI giúp tối ưu hóa quảng cáo và tiếp cận khách hàng chính xác, tiết kiệm chi phí.
- Phân tích dữ liệu lớn và cá nhân hóa: Dữ liệu lớn cho phép phân tích hành vi khách hàng, tạo trải nghiệm cá nhân hóa hiệu quả.
- Tối ưu hóa đa kênh: Doanh nghiệp cần tích hợp các kênh để tạo trải nghiệm khách hàng liền mạch và nhất quán.
b) Xu hướng thay đổi trong hành vi tiêu dùng
Hành vi tiêu dùng đang chứng kiến những biến động rõ nét mà các marketer cần đặc biệt lưu ý:
- Kết quả nhanh chóng và trải nghiệm tức thì: Khách hàng yêu cầu dịch vụ nhanh, từ giao hàng đến hỗ trợ 24/7.
- Trải nghiệm đa kênh: Người tiêu dùng mong muốn sự liền mạch giữa mua sắm trực tuyến và ngoại tuyến.
- Giảm lòng trung thành với thương hiệu: Doanh nghiệp cần đổi mới chiến lược giữ chân khách hàng bằng ưu đãi và chương trình khách hàng thân thiết.
6. Kết luận
Qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã phần nào trả lời được câu hỏi: “Marketing gồm những mảng nào?” và sự khác biệt của từng mảng. Hiểu rõ từng mảng marketing không chỉ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược hiệu quả mà còn hỗ trợ mỗi cá nhân chọn đúng hướng đi, khai thác tốt tiềm năng của mình.
Nếu bạn đang có nhu cầu liên quan đến dịch vụ Marketing tổng thể cùng các dịch vụ khác, hãy liên hệ ngay với MIC Creative để được tư vấn giải pháp tối ưu nhất. Chúng tôi tự tin là đối tác Marketing nắm bắt thị trường, thấu hiểu khách hàng, thành thạo công cụ và luôn luôn sáng tạo.
