Trong khi nhiều tỷ phú như Bill Gates hay gia đình Walton của Walmart đang dùng tài sản của mình để cải thiện cộng đồng, Elon Musk – tỷ phú giàu thứ hai thế giới – lại gây sốc với việc từ thiện theo cách riêng.
Elon Musk đã tạo ra một quỹ từ thiện lớn nhất Mỹ bằng việc quyên góp cổ phiếu trị giá hơn 7 tỷ USD, nhưng theo báo cáo của New York Times (NYT), hoạt động này chủ yếu nhằm tạo uy tín, hưởng lợi thuế và thỉnh thoảng là vì lợi ích cá nhân.
Quỹ từ thiện của Elon Musk không thuê bất kỳ nhân viên nào và chỉ được điều hành bởi chính ông cùng 2 tình nguyện viên. Mức giải ngân của quỹ này cũng thấp hơn yêu cầu để giảm thuế, khiến ông phải đối mặt với nguy cơ bị phạt vì tận dụng lỗ hổng thuế.
Cuối năm 2021, sau khi nhận được khoản cổ phiếu thưởng trị giá 25 tỷ USD từ Tesla và phải chi trả 11 tỷ USD tiền thuế, Elon Musk đã bắt đầu tích cực tham gia hoạt động từ thiện để hưởng lợi giảm thuế theo khuyến nghị của luật sư.
Vào tháng 10/2021, Elon Musk công khai một ý tưởng từ thiện lớn. Ông dự định bán cổ phiếu Tesla và quyên góp 6 tỷ USD cho Tổ chức Nông lương Thế giới (FAO). Mặc dù FAO đã xây dựng một kế hoạch cụ thể, nhưng Elon Musk không đưa ra bất kỳ phản hồi nào. Thay vào đó, ông chuyển giao 5,7 tỷ USD cổ phiếu vào Quỹ Musk, giúp tổ chức này lọt vào danh sách 20 quỹ từ thiện lớn nhất tại Mỹ và giúp Elon Musk tiết kiệm hơn 2 tỷ USD tiền thuế.
Theo quy định, các quỹ từ thiện phải chi ra ít nhất 5% giá trị tài sản hàng năm, tương đương với hàng trăm triệu USD đối với Quỹ Musk. Tuy nhiên, tổ chức từ thiện này của Elon Musk chỉ có 3 người điều hành: chính Elon Musk và 2 tình nguyện viên. Hồ sơ thuế cho thấy một trong số các tình nguyện viên là bà Matilda Simon, người là nhân viên riêng của gia đình Musk, chỉ dành 6 phút mỗi tuần cho quỹ. Người còn lại là ông Jared Birchall, tổng quản lý tài sản của gia đình Musk, cũng chỉ hoạt động 1 giờ mỗi tuần cho hoạt động từ thiện.
Trong năm 2021, Quỹ Musk không đạt mức tiêu chuẩn 5% với số tiền thiếu hụt lên đến 41 triệu USD. Sang năm 2022, con số này tăng lên 193 triệu USD, chỉ chiếm 2,25% trong tổng số giá trị tài sản 7 tỷ USD.
Hiện tại, không có thông tin về việc Quỹ Musk giải ngân từ thiện trong năm 2023 và có nguy cơ bị phạt thuế 30% với số tiền thiếu hụt từ năm 2022.
Thậm chí cả các khoản giải ngân của Quỹ Musk cũng liên quan đến hoạt động kinh doanh của Tesla. Ví dụ, quỹ đã quyên góp 5 triệu USD cho một chương trình của Liên Hợp Quốc nhằm hỗ trợ trường học nông thôn truy cập Internet qua dịch vụ Starlink-SpaceX. Trong ít nhất hai trường hợp, những quốc gia này sau đó trở thành khách hàng của Elon Musk khi sử dụng dịch vụ vệ tinh Starlink.
Trong bối cảnh này, các chuyên gia và cơ quan quản lý thuế có thể tiếp tục theo dõi và đánh giá các hoạt động từ thiện của Elon Musk để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc sử dụng tài sản và quỹ từ thiện. Việc này không chỉ giúp tăng cường niềm tin từ phía công chúng mà còn đảm bảo rằng các hoạt động từ thiện được thực hiện theo đúng mục đích và lợi ích của cộng đồng.
